In 2012 zijn in Zuid-Holland en Westelijk Noord-Brabant 19 territoria vastgesteld, 4 meer dan vorig jaar. Bij 2 territoria daarvan is onbekend of er echt is gebroed. Van de resterende 17 broedsels mislukten er 5 en dus bleven er 12 succesvolle nesten over, één minder dan vorig jaar.
Slechtvalken in Zuid Holland 2012
Die 12 geslaagde nesten leverden 36 jongen op waarvan er 28 zijn geringd. Van de geringde jongen is het geslacht bepaald: 16 vrouwen (57%) en 12 mannen (43%). Het gemiddeld legbegin was 13 maart en varieerde van 9 tot 20 maart (n=10). Gemiddeld aantal uitgevlogen jongen per geslaagd nest is 3,0 tegenover 1,9 in 2011.
Hoeksche Waard
Begin januari zijn er door Tennet 2 nestkasten geplaatst in dezelfde hoogspanningsmasten waarin vorig jaar slechtvalken een broedpoging deden. Slechts een paar dagen daarna werd geconstateerd dat de nestkast van de Haringvlietbrug (op 140 meter hoogte !) kapot was gewaaid zodat ook die kast is vervangen. Maar leverde al die nieuwe woonruimte ook wat op?
Het westelijke paar en het paar van de Haringvlietbrug gebruikten inderdaad de nieuwbouwwoning. Er vlogen respectievelijk 2 en 3 jongen uit. Het oostelijke paar was eigenwijs en gebruikte een kraaiennest. Bij dit nest zijn ze half november 2011 al baltsend gezien. Het nest is helaas mislukt, kort nadat de jongen uitkwamen of hadden moeten uitkomen.
Rotterdam
Jong terug op de zendmast,
16 juni 2012, Roosendaal
In Rotterdam, inclusief het hele havengebied, zijn inmiddels al 6 territoriale paren bekend. In de 2 territoria in het centrum (AVR en de Hef) waren wel valken aanwezig maar er kon geen broedpoging worden vastgesteld.
Shell Pernis leverde 3 jongen op (zichtwaarneming van afstand) waarvan er ééntje aan de grond is geraakt en naar de Vogelklas Karel Schot is gebracht. Nadat zeker was gesteld dat de jongedame inderdaad niets mankeerde is ze zo spoedig mogelijk terug geplaatst.
Was de nieuw broedkast van de zendmast van Heijplaat het vorig jaar nog ongebruikt: op 9 maart van dit jaar werd er voor het eerst een valk op de kast gezien en op 18 april lagen er 4 eieren in de kast. Hier kwamen 3 prachtige jongen uit, het 4e ei lag naast de kast op de betonnen rand van de mast (op 100meter hoogte).
Op het terrein van Q8 Europoort broedde het koppel slechtvalken weer in hun merkwaardige nestplaats: een ongebruikte pijp van een nog werkende installatie. Die broedplaats is niet bereikbaar, dus is er een nestinspectie gedaan met een webcam op een lange stok. Dit onthulde 3 (vroege) jongen die ook alle 3 zijn uitgevlogen.
Tijdens de ei-inspectie van de kast van de schoorsteen van de EON Maasvlakte zat het mannetje te broeden (op 4 eieren) en omdat hij achterin de kast bleef staan kon de kleurring gemakkelijk worden afgelezen. Het bleek te gaan om een mannetje dat in 2008 als nestjong is geringd bij DOW Terneuzen. De 4 eieren leverden 4 jongen op.
Rijswijk / Den Haag / Delft
In Rijswijk vlogen uit een legsel van 4 eieren 3 jongen uit. Helaas is van één jong daarna nooit meer iets gezien (ondanks enkele zeer actieve waarnemers) en dus is het waarschijnlijk dat dit jonge mannetje kort na het uitvliegen is verongelukt.
In het centrum van Den Haag is ook een territoriaal paar actief. Ze worden gezien op o.a. het Ministerie van Justitie, de Jacobuskerk en het Vredespaleis (het vrouwtje is geringd). Ondanks de nestbak op het Vredespaleis is er een ei gelegd op het kale beton van het gebouw van het Ministerie. Het vrouwtje is daar ook broedend gezien. Helaas lopen broedpogingen op een kale ondergrond meestal slecht af en ook hier bleek dat zo te zijn.
Ondanks de nestkast op het Elektrogebouw van de TU is er een broedpoging gedaan op de schoorsteen van de EON centrale in Delft. Er is wel prooi aanbreng gezien maar nooit jongen dus ook hier blijft het (voor dit jaar) bij een mislukte poging.
Rest van Zuid-Holland
In de Biesbosch probeerden de valken die vorig jaar nog in een boomnest broedden het dit jaar in een hoogspanningsmast. Die poging mislukte helaas. Het paar in Alphen a/d Rijn had 4 jongen: 3 daarvan zijn uiteindelijk in de vogelopvang Gouda terecht gekomen. Daarvandaan zijn ze later verhuisd naar een speciale roofvogelopvang om daarna uiteindelijk weer te worden losgelaten. Helaas waren ze in het asiel van Gouda niet op de hoogte van de mogelijkheid om ze terug te plaatsen, want dat blijft verreweg het beste scenario voor de jonge slechtvalken.
Noord-Brabant
5 van de broedpogingen bevonden zich in westelijk Noord-Brabant, soms heel dicht bij elkaar. Twee paar broedde op de Essent centrale in Geertruidenberg (onderlinge afstand van maar 600 meter!), 2 paar op industrieterrein Moerdijk (1100meter afstand) en één paar in Roosendaal.
Essent Moerdijk leverde 3 jongen uit 4 eieren op. Shell Moerdijk begon ook met 4 eieren maar daar mislukte het broedsel: bij een kastinspectie in de jongenfase bleek de kast alleen maar 1 ei en een lege dop te bevatten.
Bij Essent Geertuidenberg bleken beide nesten weer bezet: Het nest in de koeltoren had 2 jongen. Het tweede nest op een prachtige kunstmatige klif had 3 jongen, zie de foto hieronder:
3 jonge slechtvalken op nest op "natuurlijke" klif in de Dutch Mountains, 24 mei 2012, Geertruidenberg
Ook de Alticom zendtoren in Roosendaal leverde 3 jongen uit 4 eieren op. Kort na het uitvliegen is 1 jongedame door de dierenambulance van straat geplukt en naar het vogelasiel in Zundert gebracht. Zo snel mogelijk terugplaatsen bij de ouders is verreweg de beste optie (bij een broedsel van 1 jong wel even zeker stellen dat de ouders er nog zijn) en dus is ze na een dikke week teruggeplaatst bij de rest op de toren. Door weg te vliegen en een ring hoger weer te landen bewees ze dat het verder wel weer zelf kon. Tijdens het posten op de grond kregen we nog even alle valken te zien: beide ouders én alledrie de jongen.
Slechtvalken ZH 2012 Status Ei Jong Legbegin Alphen a/d Rijn, Zendmast Broedpoging met jongen 4 9-3-2011 Biesbosch, HSM Mislukt Delft, EON centrale, Schoorsteen Mislukt Den Haag Centrum, Gebouw Mislukt Geertuidenberg, Koeltoren Broedpoging met jongen 2 11-3-2011 Geertuidenberg, AM9, Schoorsteen Broedpoging met jongen 3 Haringvlietbrug, HSM Broedpoging met jongen 3 3 11-3-2012 Hoeksche Waard Oost, HSM Mislukt Hoeksche Waard West, HSM Broedpoging met jongen 2 13-3-2012 Moerdijk, Essent Broedpoging met jongen 4 3 12-3-2011 Moerdijk, Shell Mislukt 4 0 Rdam, AVR Maastunnel, Schoorsteen Territorium Rdam, Willemsbrug Territorium Rdam, Europoort, Q8, Pijp Broedpoging met jongen 3 Rdam, Heijplaat, Zendmast Broedpoging met jongen 4 3 20-3-2012 Rdam, Maasvlakte EON, Schoorsteen Broedpoging met jongen 4 4 12-3-2012 Rdam, Shell Pernis, Schoorsteen Broedpoging met jongen 3 11-3-2012 Rijswijk, Klokketoren Broedpoging met jongen 4 3 12-3-2011 Roosendaal, Zendmast Broedpoging met jongen 4 3 19-3-2011
Slechtvalken ZH 2012 2012 % 2011 % Aantal territoria 19 15 - broedpogingen 17 100% 13 100% - geslaagd 12 71% 11 85% - mislukt 5 29% 2 15% Legselgrootte gemiddeld 3,9 (n=7) 4,0 (n=3) Uitgevlogen jongen 36 25 - geringd 28 21 - jongedames 16 57% 14 67% - jongemannen 12 43% 7 33% - jongen per geslaagd nest 3,0 1,9 Legbegin 9/3 - 20/3 13/3 - 18/4 - gemiddeld 13/3 22/3
Hierbij wil ik de volgende personen hartelijk bedanken voor hun hulp (in alfabetische volgorde):
André de Baerdemaeker, Garry Bakker, Paul Benen (Alticom), Peter v/d Bos, Chiel Camping (Essent), Ilse van Cooten, Sander Elzerman, Peter van Geneijgen (WSN), Thea van Gogh, Bertus v/d Graaf (E-ON), Geert de Jong, Marcel Koen (Valprevent), Guido Keijl (Naturalis), Ad Kivits (Essent), Henno MacDaniël (Tennet), Els Marijs, Eric-Jan Noomen, Ron van Rijt (Tennet), Teun Schoemaker, Henk Slegten, Ferry van Stralen, Bart Vastenhouw, Ronald in 't Veld (SBB). En verder de vogelopvang "Vogelklas Karel Schot" en de terreineigenaren.
De firma Valprevent stelde diverse klimmaterialen ter beschikking.
4 juli 2012: Jonge slechtvalk man, EON Centrale, Maasvlakte.
Jonge slechtvalken (jonge vogels in het algemeen) moeten op een gegeven moment toch echt hun eerste sprong wagen. Vaak gaat dat goed, soms raken ze aan de grond of overleven zelfs hun eerste vlucht niet. Dit geldt zowel voor jongen in een "supernatuurlijke" omgeving zoals nesten op de kliffen aan de kust van Engeland, maar ook voor vogels in de "Urban Jungle".
Foto: Rien Kerpel
16 juni 2012: Eén van de jongen van Roosendaal.
26 mei 2012: Rotterdam Heijplaat
U rijdt op een industrieterrein, een slechtvalk nadert van rechts. Wie heeft er voorrang?
10 maart 2012: Slechtvalk paring in de polder
Meer informatie:
Werkgroep Slechtvalk Nederland
Waarneming.nl: Slechtvalken in Zuid-Holland
Den Haag / Rijswijk:
Slechtvalken Rijswijk (Thea van Gogh)
Slechtvalken Den Haag (Wim van Yperen)
Slechtvalken Den Haag (Hans v/d Langkruis)
Slechtvalken Den Haag / Rijswijk (Guido Aijkens)
Delft:
Slechtvalken TU Delft (Webcam - paartje actief !) en de bijbehorende Blog (Bart Vastenhouw)
Leiden:
Slechtvalken EON Leiden (Webcam)
Fora:
Slechtvalk forum Piet
Slechtvalk forum Amelandse
