In 2016 zijn in Zuid-Holland en Westelijk Noord-Brabant 32 territoria vastgesteld. Bij 4 territoria is niet gebroed of onbekend of er echt is gebroed. Van de resterende 28 broedsels zijn er 6 mislukt en dus bleven er 22 succesvolle nesten over.
Slechtvalken in Zuid-Holland 2016
Die 22 geslaagde nesten leverden 52 uitgevlogen jongen op waarvan er 41 zijn geringd. Van die 41 jongen is het geslacht bepaald: 18 vrouwen (44%) en 23 mannen (56%). Het gemiddeld legbegin was 19 maart en varieerde van 3 maart tot 20 april (n=16). Gemiddeld aantal uitgevlogen jongen per geslaagd nest is 2,4 tegenover 2,7 in 2015.
De gemiddelde legselgrootte is 3,5 (n=13).
Hoeksche Waard:
Dit jaar is er een nieuw broedpaar ontdekt in de Hoeksche Waard. Het paar broedde in een hoogspanningsmast nabij Oud-Beijerland en bracht in ieder geval 1 jong groot. Omdat we nog steeds de vrijheid nemen om het Haringvlietbrug paar bij de Hoeksche Waard te tellen (wat strikt genomen niet waar is) komt het totale aantal dus op 4 paar want de overige paren waren ook weer actief. De nestkast van het "Haringvlietpaar" kon dit jaar niet worden geïnspecteerd en hoewel er wel jonge valken zijn waargenomen lijkt het erop dat deze niet bij nest vandaan kwamen. Resultaat onbekend, maar waarschijnlijk een mislukt broedsel dus.
18 juni 2016: Eén van de 2 jongen van het paar bij Mookhoek
Het oostelijke paar, dat vorig jaar het territorium heeft overgenomen, bracht dit jaar 2 jongen in een hoogspanningsmast nabij Mookhoek groot. Het vrouwtje dat vorige jaar nog in juveniel kleed rondvloog heeft dus een mooi succesvol eerste broedsel achter de rug. De foto hierboven toont één van de 2 jongen.
Eind februari 2016 kwam de melding binnen dat Y8 (het 'vorige' mannetje van het oostelijke territorium) zich in Dordrecht tegen een gevel had doodgevlogen, helaas. In de 5 jaren daarvoor (2011-2014) verschoof hun nestplaats elk broedseizoen een aantal honderden meters in de richting van Dordrecht. Tijdens het achtervolgen van een zanglijster is de hoogbouw hem fataal geworden. Zoals hiervoor vermeld heeft in 2015 dus een nieuw stel, beiden ongeringd, dit territorium overgenomen.
Het Nieuw-Beijerlandse paar bracht 1 jong groot, daarmee zijn er dit jaar dus 4 jongen uitgevlogen in de Hoeksche Waard.
'Nieuwe' territoria:
Dit jaar zijn er naast het nieuwe paar in de Hoeksche Waard nog een aantal nieuwe territoria/broedpogingen bekend geworden:
6 mei 2016: 3 jongen en 1 ei, EON-centrale, Maasvlakte
In Leidschendam heeft het paar dat daar vorig jaar al een territorium hield dit jaar een broedsel met 3 jongemannen groot gebracht.
Bij Bayards in Heiningen broedt al minstens 2 jaar een paar slechtvalken in een richel aan een loods. Dit jaar werden daar 2 jongen groot.
In Noordwijk min of meer hetzelfde verhaal: ook daar broedt klaarblijkelijk al meerdere jaren een slechtvalkkoppel in een zendmast, dit jaar is daar 1 uitgevlogen jong gezien.
In Zoetermeer was het vorig jaar al duidelijk dat een nieuw paar interesse had in het gemeentehuis. Er is een kast geplaatst waar toen wel activiteit, maar geen eieren zijn gezien. Dit jaar zijn er 4 eieren gelegd op een plat dak. Dit legsel is mislukt.
Rond het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam is al enige jaren sprake van slechtvalk activiteit: dit jaar is er een broedende valk gezien en later ook een uitgevlogen jong, helaas ging het hierbij om een verongelukte valk.
Ook rond de grote IHC loods in de Stormpolder, Krimpen a/d IJssel, is al jaren een slechtvalkpaar aanwezig: dit jaar is er naast de 2 aanwezige ouders ook een uitgevlogen jong gezien.
Andere bijzonderheden:
Bij Lyondell Basell, Rotterdam Botlek is midden in het broedseizoen een dode adulte slechtvalk gevonden. Het is niet bekend of het hier om één van de 2 oudervogels ging, maar feit is dat de 3 jongen erg licht van gewicht waren: tot wel 18% onder het normale gewicht). Er is daar wel een uitgevlogen jong gezien maar bij een na-inspectie van het nest bleek dat in ieder geval 1 jong het nest niet levend had verlaten.
Ook dit jaar zijn er weer wat "lastige situaties":
Bij het industrieterrein van Moerdijk is de situatie al jaren lastig: ondanks de nieuwe kast van de Vliegasunie (1 ei, mislukt) wordt er klaarblijkelijk veel gevochten om een nestplek in deze omgeving. Dit jaar is er op het terrein van Shell weer een dode valk gevonden. Onbekend wat de doodsoorzaak is (een botsing is ook goed mogelijk), maar het blijft opmerkelijk dat er daar regelmatig dode vogels worden gevonden. Het enige exemplaar dat wel onderzocht is, was inderdaad doodgegaan aan de verwondingen als gevolg van gevechten. Lichtpuntje is dat er na het broedseizoen van 2016 een nieuwe kast geplaatst is op het terrein van Shell. Eigenlijk is dit een 2e kast, maar de verplaatste (originele) kast is nooit meer in gebruik genomen. Mogelijk dat deze nieuwe kast de rust weer kan herstellen.
4 juli 2016: Jonge slechtvalk, klaar om uit te vliegen, Sliedrecht
Het paar van Den Haag Centrum is ook zo'n notoire lastpak: buiten het broedseizoen bivakkeren ze op en rond de St. Jacobuskerk in de Parkstraat, maar broeden willen ze er maar niet, ondanks de custom-made nestkast....
Alle afgelopen jaren deden ze 1 of 2 broedpogingen waarbij ze de eieren op een kale ondergrond legden. Legsels op dit soort ondergronden lukken zelden of nooit. Ook dit jaar geschiedde niet anders: er werden 4 eieren gelegd op een plat dak van het Vredespaleis en ook dit jaar leidde dat tot niets.
Een mogelijke nieuweling in het rijtje van lastige situaties zou de Amercentrale kunnen worden: daar broedden al jaren 2 paar, beiden succesvol, op een kleine 700mtr afstand van elkaar. Dat 2 paren elkaar tolereren op zo'n afstand is zeker niet gewoon. Mogelijk ligt er een familieband aan ten grondslag, maar dit blijft gissen. Dit jaar lag er in de nestkast van de koeltoren 1 koud ei en bij de Amer 9 schoorsteen lijkt helemaal geen broedpoging te zijn gedaan. Mogelijk is er een valk "vervangen" en is daarmee de rust tussen beide territoria verstoord.
Zuid-Holland 2016 Status Ei Jong Legbegin Alphen a/d Rijn, Zendmast [webcam] Broedpoging met jongen 4 4 21/3 Delft, EWI-Gebouw, TU, Gebouw [webcam] Broedpoging met jongen 4 4 3/3 Den Haag Centrum [website] Mislukt 4 Den Haag, Bethlehemkerk [webcam] Broedpoging met jongen 4 4 8/3 Dordrecht, HSM Territorium Haringvlietbrug, HSM Territorium Hoeksche Waard OBL, HSM Broedpoging met jongen 1 Hoeksche Waard Oost, HSM Broedpoging met jongen 2 Hoeksche Waard West, HSM Broedpoging met jongen 1 8/3 Krimpen a/d IJssel, Stormpolder Broedpoging met jongen 1 Leiden, EON-centrale [webcam] Broedpoging met jongen 4 3 16/3 Leidschendam, Neherpark [website] Broedpoging met jongen 3 15/3 Noordwijk Nora, Zendmast Broedpoging met jongen 1 Rdam, Erasmus MC Broedpoging met jongen 1 Rdam, Europoort, Q8 Broedpoging met jongen 1 Rdam, Heijplaat, Zendmast Broedpoging met jongen 4 3 29/3 Rdam, Lyondell Basell, Botlek Broedpoging met jongen 4 2 17/3 Rdam, Maasvlakte EON, Schoorsteen Broedpoging met jongen 3 24/3 Rdam, Meneba Territorium Rdam, Shell Pernis, Schoorsteen Mislukt 4 Rijswijk, Klokketoren [website] Broedpoging met jongen 3 14/3 Sliedrecht, HSM Broedpoging met jongen 2 12/4 Zoetermeer, Stadhuis Mislukt 4 Noord-Brabant 2016 Status Ei Jong Legbegin Bergen op Zoom, Cargill Broedpoging met jongen 3 3 19/3 Geertuidenberg, Koeltoren Mislukt 1 Geertuidenberg, AM9, Schoorsteen Geen activiteit ? Heiningen, Bayyards Broedpoging met jongen 2 11/3 Loon op Zand, Zendmast Broedpoging met jongen 5 3 20/4 Moerdijk, Essent Territorium Moerdijk, Shell Mislukt Moerdijk, Vliegasunie Mislukt 1 Roosendaal, Zendmast Broedpoging met jongen 4 19/3 Goes (ZL), Zendmast Broedpoging met jongen 1 16/3
Slechtvalken ZH + west NB 2016 2015 2014 2013 2012 2011 Aantal territoria 32 27 25 22 19 15 - broedpogingen 28 (100%) 21 20 20 17 13 - geslaagd 22 (79%) 16 (76%) 17 (85%) 17 (85%) 12 (71%) 11 (85%) - mislukt 6 (21%) 5 (24%) 3 (15%) 3 (15%) 5 (29%) 2 (15%) Legselgrootte gemiddeld 3,5 (n=13) 3,9 (n=11) 3,8 (n=14) 3,4 (n=14) 3,9 (n=7) 4,0 (n=3) Uitgevlogen jongen 51 43 42 44 36 25 - geringd 41 (100%) 37 38 39 28 21 - jongedames 18 (44%) 16 (43%) 19 (47%) 24 (62%) 16 (57%) 14 (67%) - jongemannen 23 (56%) 21 (57%) 21 (53%) 15 (38%) 12 (43%) 7 (33%) - jongen per geslaagd nest 2,4 2,7 2,5 2,6 3,0 1,9 Legbegin 3/3 - 20/4 2/3 - 31/3 2/3 - 4/4 7/3 - 21/4 9/3 - 20/3 13/3 - 18/4 - gemiddeld 19/3 17/3 15/3 24/3 13/3 22/3
Met dank aan: Ad Kivits (Essent), André de Baerdemaeker (BSR), Arie Kwakernaak (NestkastLive.nl), Arno Izaaks, Bart Vastenhouw (TU-Delft), Bertus v/d Graaf (EON), Chiel Camping (Essent), Els Marijs, Ferry van Stralen (Gunvor), Guido Aijkens, Hans Verheij, Hans vd Langekruis, Hein Veraart, Henk Baas (Gem. Zoetermeer), Henk Slegten (Gem. Rijswijk), Henno MacDaniël (Tennet), Janneke van Kralingen, Joost van Wingerden, Melis Visser (Lyondell Bassell), Marco Coenradi, Marco Vriens, Michel Hitzerd, Nico Haanappel (Vliegasunie), Paul Benen (Alticom), Rob Haan (NCW), Patrick den Ridder (Cargill), Peter van Geneijgen, Renske van de Wetering (EON), Ronald in't Veld (SBB), Ronald Zee, Ruud Slinkert (Lyondell Bassell), Sami Sapmaz (Shell), Sander Elzerman, Sander Thuis, Teun Schoemaker, Thomas van Es (SBB), Thea van Gogh, Wim van Yperen, Winfried van Meerendonk, de dierenambulances, de vogelopvang "Vogelklas Karel Schot", de vogelopvang Zundert en de terreineigenaren.
Websites over deze slechtvalken:
Alphen aan de Rijn, Alticom Mediatoren [Cam]
Delft, TU [Cam]
Den Haag, Bethlehemkerk [Cam]
Leiden, EON centrale [Cam]
Den Haag, "Parkstraatkerk" [Site]
Rijswijk, Oude stadhuis [Site]
Leidschendam, Neherpark [Site]
22 feb 2016:
18 aug 2012: Archieffoto: Y8
Rob Haan van het Natuur-Wetenschappelijk Centrum Dordrecht meldt dat Y8 dood is gevonden in Dordrecht. Waarschijnlijk tegen een raam gevlogen.
Y8, geboren in de Biesbosch in 2007, was het mannetje van het koppel dat van 2011-2014 het territorium nabij Puttershoek (oftewel: "mijn" paartje) bezette en daarbij steeds meer richting Dordrecht verhuisde. In 2011 leverde dat 1 uitgevlogen jongedame op, die door sommige mensen om onduidelijke redenen Martine werd genoemd.
In 2014 waren er 2 jongen die wel zijn geringd, maar daarna nooit meer zijn gezien: niet op het nest en niet dood onder het nest.
11 april 2016:
11 april 2012: TU Delft, het eerste jong, Foto: Bart Vastenhouw
Bart Vastenhouw (TU Delft) mailde deze prachtig foto die ik u niet wil onthouden.
Op de foto het vrouwtje en het eerste uitgekomen jong, inmiddels zijn de andere 3 eieren ook uitgekomen.
Werkgroep Slechtvalk Nederland
Waarneming.nl: Slechtvalken in Zuid-Holland 2016
Waarneming.nl: Slechtvalken in Noord-Brabant 2016
Fora: Slechtvalkenforum Piet , Slechtvalkenforum Amelandse , Slechtvalkenforum Coriena
