Toename roofvogelvervolging !


Vergiftigde rode wouw. Foto: Janus Verkerk
Vergiftigde rode wouw. Foto: Janus Verkerk
Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen, November 1986
Uit het onderzoek van de WRN blijkt dat roofvogels steeds vaker slachtoffer worden van vervolging. Steeds vaker worden hun nesten verstoord of vernield en worden de vogels bejaagd of opzettelijke vergiftigd. Helaas is de pakkans klein en het bewijs leveren moeilijk.
Werden er altijd al honderden nesten vernield en vogels gedood, tegenwoordig zijn de roofvogels ook steeds vaker slachtoffer van illegale vogelhandel en van de minder strakke regelgeving voor kraaienvangkooien (gevangen roofvogels worden op enkele uitzonderingen na gedood).

En dat terwijl het de roofvogels toch al niet voor de wind gaat. In tegenstelling van wat vaak wordt gedacht zijn de meeste roofvogelsoorten de laatste decennia in aantal gedaald. Alleen op grauwe kiekendief en slechtvalk na. De slechtvalk nam toe: over heel Nederland nu zo'n 20-30 paar (nog geen schokkend aantal dus). De Grauwe kiekendief is alleen maar dankzij intensieve soortbescherming nog aanwezig in Nederland (ook maar enkele tientallen paren).

De buizerd is redelijk stabiel, en met 10.000 paar onze talrijkste roofvogel. Wespendief, bruine kiekendief en sperwer zijn redelijk stabiel. Havik en boomvalk gaan achteruit en de blauwe kiekendief is ernstig bedreigd, de vijftig tot zestig koppeltjes komen eigenlijk alleen nog op de Waddeneilanden voor, op twee paartjes in de Oostvaardersplassen na. Zelfs het aantal torenvalken neemt de laatste jaren alleen maar af !


De functie van roofvogels in de natuur.

Los van dat roofvogels prachtige dieren zijn, hebben roofvogels (en roofdieren in het algemeen) in de natuur een specifieke functie; ze elimineren de zwakkere individuen uit de dierenpopulaties. Door hen wordt de populatie namelijk “gezuiverd” van zwak genenmateriaal, waardoor de soort sterke jongen kan voortbrengen. Prooidier-populaties hebben roofdieren dus nodig voor hun vitaliteit. Gezonde dieren zijn net iets vlugger dan het aanstormende roofdier, de zwakkere en oudere dieren reageren daarentegen net te laat en worden gepakt.
Ook zullen roofdieren geen populaties prooidier uitroeien: al lang voordat dat gebeurt schakelen ze over naar andere prooisoorten die in grotere aantallen aanwezig zijn en dus makkelijker zijn te vinden.


Roofvogelvervolging, Wie doet nou zoiets ? En waarom ?

In de periode 1981-1999 is, voorzover de WRN bekend, 31 keer proces-verbaal opgemaakt. De lijst van verdachten (ongetwijfeld niet compleet) omvatte 2 duivenmelkers, 1 sierpluimveehouder, 1 dader met onbekende achtergrond. De overige 27 verdachten/daders waren afkomstig uit de jachtwereld. Jagers zien de roofvogels (maar ook vossen bijvoorbeeld) als concurrenten/bedreiging voor 'hun' wild. Opmerkelijk voor een groep mensen die beweren dat ze niet voor hun plezier jagen maar om het wild te 'reguleren'. Ze zouden blij moeten zijn met alle hulp die ze kunnen krijgen bij hun 'beheersmaatregelen'.

Duivenhouders zijn bang dat hun duiven de stoofpot ingaan. Het valt niet te ontkennen dat er duiven gepakt worden maar dat zijn meestal jonge, afgedwaalde, verwilderde of verzwakte exemplaren. Duivenhouders kunnen het risico bovendien nog beperken door de vogels in grote groepen los te laten, bij voorkeur midden op de dag.

In toenemende mate blijken ook weidevogelbeschermers roofvogels te vervolgen. Dit komt voornamelijk in Friesland voor waar eier-rapers gedwongen aan weidevogelbescherming moeten doen. Ze geven de roofvogels (samen met bijvoorbeeld vos en kraai) de schuld van de steeds verdere afname van sommige weidevogelsoorten. Dit is natuurlijk onzin: weidevogels leven al eeuwen in "harmonie" met roofvogels en vossen zonder dat ze uitsterven. Gemakshalve hebben ze het niet over de werkelijke oorzaak: door de mens aangebrachte veranderingen in het landschap en agrarische methoden en het dramatische effect daarvan.

Er worden ook eieren of jongen uitgehaald voor gebruik als jachtvogel door valkeniers of als siervogel voor de roofvogelhandel. Helaas is het met de nieuw flora- en fauna wet onder bepaalde restricties toegestaan om roofvogels te houden, dus deze praktijken zullen eerder toenemen dan afnemen.

Bij preparateurs worden wel dode roofvogels zonder vergunning gevonden, maar er heerst niet de indruk dat er op grote schaal roofvogels worden gedood om op te zetten. Recent is een preparateur uit Lekkerkerk veroordeeld die, voor de verkoop, jongen uit hun nest haalde.


En hoe vaak komt het voor ?

Helaas lijkt roofvogelvervolging vaker voor te komen dan men in eerste instantie zou vermoeden. Omdat het vaak niet wordt opgemerkt en ook lastig is te bewijzen zal het duidelijk zijn dat een handje vol berichten in de media slechts een heel klein topje van een heel grote ijsberg is.

Rekening houdend met dat niet de gehele populatie van de Nederlandse roofvogels door vrijwilligers wordt onderzocht en dat in onderzochte gebieden niet alle gevallen worden ontdekt worden de aantallen geschat op enkele honderden gedode roofvogels en eieren per jaar.


Soorten vervolging, een droevige lijst:

  • Roofvogels worden vergiftigd met behulp van vergiftigd aas.
  • Roofvogels worden geschoten.
  • Hun nesten worden verstoord of vernietigd, bijvoorbeeld door de nestboom om te zagen of het nest te doorschieten, waarbij eventuele eieren, jongen en de broedende vogel worden gedood.
  • Hun eieren worden geschud, doorgeprikt, vernietigd of gestolen.
  • Hun jongen worden uitgehaald (voor de verkoop e.d.) of gedood, er zijn wacko's die de koppen eraf knippen !
  • Ze worden gevangen met vangkooien, bijvangsten in kraaienvangkooien worden vrijwel allemaal gedood,
  • Ze worden gevangen in klemmen.
  • Er worden zelfs constructies met kunstmatige prooien verzonnen om te zorgen dat roofvogels zichzelf te pletter vliegen of zichzelf spiesen op puntige uitsteeksels.
  • Bij het doorschieten van 'kraaiennesten' vallen ook vaak uilen, buizerds en valken als slachtoffer.

Herkennen van vervolging

Voor het vergiftigen wordt vaak gebruik gemaakt van duif, fazant, kip of gewoon stukken vlees of worst. Soms is vergiftigd aas als zodanig te herkennen: opengesneden (rechte lijnen) en bestrooid met gifkorrels. Als er met vloeibaar, ingespoten gif is gewerkt is het herkennen van vergiftigd aas al lastiger. Dode kevers e.d. in de buurt van een een stuk aas is ook een aanwijzing voor vergiftiging. Soms is gif zo sterk dat de vergiftigde roofvogel naast het aas ligt.
Een vergiftigde vogel ligt meestal op buik, met vleugels half gespreid met ogen open. Door de hevige doodstrijd zijn tenen tot een "vuist" gekromd. De vogel heeft een volle krop en mogelijk schuim op de bek en een besmeurde aars. Een dode vogel die goed doorvoed is, is sowieso al verdacht, alhoewel een vermagerde vogel vanzelfsprekend geen garantie is voor een natuurlijke dood. Bij een vermagerde vogel is het borstbeen als een scherpe rand voelbaar, bij een goed doorvoede vogel ligt het borstbeen verzonken tussen de vliegspieren.

Een vogel die is beschoten met hagel heeft gebroken veren of veren met gaatjes erin. Gaatjes in de veren zijn te zien als men de gespreide vleugels tegen het licht houdt.

Verdere tekenen van misstanden zijn:
Vangkooien met lokprooien of aas erin.
Nestbomen die beklommen zijn door onbekenden.
Nestbomen met hagelsporen in de bast van de boom (onder het nest).


Wat te doen als U misstanden vermoed:

Veel mensen hebben tegenwoordig een digitale camera of mobiele telefoon met camera bij zich. Wanneer u een bovenstaande situatie aantreft (dus wanneer er minstens een redelijk vermoeden is van een gepleegd misdrijf, wat roofvogelvervolging is), maak dan eerst foto’s van het geheel en van details. Bel vervolgens een opsporingsambtenaar (politie, AID, handhaving groene wetten van de provincie, dierenbescherming). Wanneer de opsporingsambtenaar ter plaatse gearriveerd is en u kent de persoon niet, vraag dan naar zijn of haar naam. Zeg tegen de opsporingsambtenaar dat u erop staat dat de roofvogel en eventueel het aas onderzocht moet worden en dat u het resultaat van het onderzoek graag wil ontvangen. Roofvogels die onder verdachte omstandigheden dood worden gevonden (vergiftigd, geschoten, geklemd e.d.) moeten worden gestuurd naar het CIDC in Lelystad (tot voor kort was dit ID-DLO). Waarom dit belangrijk is, is omdat de wetgeving vermoedens van vergiftiging niet als bewijs ziet. Dit wordt anders wanneer door officieel onderzoek de doodsoorzaak is vastgesteld. Tevens kan dan bij vergiftigingsgevallen door een vervolgend onderzoek het gebruikte vergif op naam worden gebracht. Dit gegeven kan dan gebruikt worden om de dader op te sporen.
Omdat de instantie, die zegt het onderzoek te gaan leiden, tevens de financiële consequenties van het onderzoek moet dragen, is het nogal eens voorgekomen dat achteraf is gebleken dat er niets was gebeurd. Wordt alleen sectie op de vogel verricht dan zijn de kosten € 35,00. Indien bij vergiftiging de opdracht gegeven wordt om ook het soort gif te achteralen, dan zijn de kosten ca € 150,00 hoger. Doe daarom voor de zekerheid op korte termijn navraag en doe nogmaals het verzoek dat u het resultaat toegezonden wilt hebben.

Bronnen:
Website van Faunabescherming
Het boekje Herkenning en opsporing van roofvogelvervolging van Hugh Jansman.

Berichten uit de media !


Roofvogels vergiftigd bij De Lutte
Teletekst 11 april 2006

Op een landgoed bij het Twentse De Lutte zijn sinds het begin van het jaar enkele tientallen roofvogels en een steenmarter vergiftigd.De eigenaar van het landgoed,Natuurmonumenten,zegt dat ze zijn vergiftigd via slachtafval.

De vereniging en de politie hebben na de eerste melding het gebied doorzocht. Ze zijn bang dat jagers het slachtafval hebben neergelegd.Die zouden van de roofvogels afwillen omdat ze op de dezelfde prooi jagen.

Volgens Natuurmonumenten is het veilig om op het landgoed te wandelen.Wel wordt wandelaars aangeraden om honden aan de lijn te houden.



Roofvogelvervolging heeft echt een grote vlucht genomen.
Persbericht van de AID 28 maart 2006

Op 27 maart 2006 heeft er een doorzoeking plaatsgevonden in een woning en een bijbehorend bosperceel in Zuid Limburg. In de woning werd een hoeveelheid giftig bestrijdingsmiddel, Temik (Aldicarb), aangetroffen. In het bosperceel werden op twee zogenoemde aasplaatsen en in diverse dassenburchten met Aldicarb vergiftigde stukken vlees aangetroffen. Bij een ingang van twee dassenburchten werd een dode vos en een dode das aangetroffen. Uit nader onderzoek bleek dat de vos was doodgeschoten en de das vermoedelijk met Aldicarb was vergiftigd. Beide zijn in beslag genomen. Tevens werden zestien niet-geringde fazanten alsmede diverse vallen en 6 vuurwapens (kogel- en hagelgeweren) in beslaggenomen.

De eigenaar/bewoner en zijn echtgenote zijn als verdachte aangehouden voor overtreding van de bestrijdingsmid-delenwet en overtreding van de Flora en Faunawet. De echtgenote is inmiddels in vrijheid gesteld. De man is in verzekering gesteld.

Het in beslaggenomen bestrijdings-middel alsmede de dode vos en das zijn voor onderzoek overgebracht naar het laboratorium CIDC (Central Instituut voor Dierziekte Controle) te Lelystad.



Opnieuw roofvogels Plantage vergiftigd
De Stem 1 maart 2003

WOUWSE PLANTAGE - Roofvogels in het natuurgebied van Wouwse Plantage worden systematisch vergiftigd. Dat beweert de Roosendaalse dierenarts B. Mangnus. Hij kreeg gisteren de zoveelste buizerd ter sectie op zijn tafel. Volgens hem kan de oorzaak landbouwgif zijn.

De Dierenwelzijnsgroep Animalia uit Roosendaal trekt regelmatig aan de bel bij de Gezelschapsdierenkliniek aan de Gastelseweg. Volgens woordvoerder D. Scheeres worden de roofvogels in Wouwse Plantage al zeker acht jaar bedreigd in hun bestaan.

Eerder schakelde hij al de Algemene Inspectiedienst in en stuurde vogels ter sectie naar de IDDLO in Lelystad, een organisatie die onderzoek doet naar (ge)dode dieren. Scheeres vond gisteren drie dode buizerds en een jonge havik, waarmee hij zoals altijd naar Mangnus stapte.

"Ik heb een van de buizerds onderzocht en volgens mij had het dier een goede conditie; geen infecties of wat dan ook", zegt Mangnus. "Ik vermoed dat hij is gestorven aan een zenuwgas, zoals dat ook voor landbouwgif wordt gebruikt. Ander gif, zoals rattengif, geeft inwendige bloedingen en die heb ik niet geconstateerd."

Hij beaamt dat de vergiftigingen al jaren aan de gang zijn. "Vooral in het voor- en najaar is het raak. In het voorjaar zijn de vogels aan het nestelen en er zijn blijkbaar lieden die willen voorkomen dat de roofvogels zich voortplanten."

In het najaar worden de bossen het domein van plezierjagers, zoals Scheeres hen noemt. Volgens hem zijn zij het die het op roofvogels hebben gemunt. "Dat weet ik bijna zeker. Plezierjagers beschouwen roofvogels als hun concurrenten. Daarom stoppen ze gif in bijvoorbeeld een dode duif of in een stukje kip."


AID pakt illegale roofvogeljager
Telegraaf 19 apr 2006

KERKRADE - In het Noord-Brabantse Laarbeek is dinsdag een man gesnapt bij het illegaal doden van roofvogels. Inspecteurs van de Algemene Inspectiedienst (AID) betrapten hem op heterdaad toen hij een havik doodde.

De inspectiedienst kwam de roofvogeljager op het spoor, nadat op een terrein in de Brabantse gemeente vangkooien waren gevonden. De man heeft verklaard de roofvogels af te maken om de wildstand in het gebied te verbeteren, meldde de AID woensdag.

De man gebruikte duiven om de roofvogels in de kooien te lokken. Eenmaal in de vangkooi doodde hij het dier. De inspectiedienst heeft een buizerd en een aantal kraaien in de andere vangkooien kunnen redden voordat de malafide jager kon toeslaan. Tegen de man is proces verbaal opgemaakt. De officier van justitie zal hem naar verwachting van een AID-woordvoerster een geldboete opleggen.

Roofvogels zijn in de wet strikt beschermd. Toch worden de dieren veelvuldig bejaagd, vergiftigd of worden hun nesten vernield. Vorige week meldde Natuurmonumenten nog de vergiftiging van 29 roofvogels op landgoed Boerskotten in De Lutte nabij Oldenzaal. De Werkgroep Roofvogels Nederland (WRN) stelde begin dit jaar na onderzoek vast dat de zogenoemde vervolging van roofvogels wijd verspreid is en in omvang toeneemt.



De politie Friesland zet camera's neer bij nesten van buizerds.

Friese nestrovers aan het werk !
Friese nestrovers aan het werk !

29 juni 2006
Friesland - Op dinsdag 16 mei rond half negen ’s avonds werd het nest van een broedende buizerd verstoord door twee jonge mannen. Het nest bevond zich in een boom in het natuurgebied het Nannewiid in de omgeving van Oudehaske. In Friesland worden de laatste jaren veel nesten van roofvogels uitgehaald, vernield of verstoord. De politie Friesland heeft camerabewaking als middel ingezet om daders van deze feiten te kunnen achterhalen.

5 juli 2006: Op de website van politie Friesland werden foto’s getoond van de twee. Bij de politie kwamen tientallen tips binnen. Dankzij deze tips kon de politie de identiteit achterhalen van twee inwoners van 19 en 22 jaar uit Rotsterhaule. Beide heren werden uitgenodigd voor een gesprek op het politiebureau, waarna ze bekenden het nest te hebben verstoord. De politie heeft het vermoeden dat het niet de eerste keer is dat beide verdachten zich hier schuldig aan hebben gemaakt en doet hier verder onderzoek naar. Er is proces-verbaal opgemaakt.

In het natuurgebied het Nannewijd worden de laatste jaren regelmatig nesten van roofvogels verstoord, doorgeschoten met hagel of leeggehaald. Ook zijn er de laatste jaren al ruim 80 vergiftigde roofvogels in het gebied aangetroffen.



Groningse roofvogels stelselmatig vergiftigd
Telegraaf 23 mrt 2006

GRONINGEN - In twee maanden tijd zijn in Oost-Groningen ongeveer veertig vergiftigde roofvogels gevonden. Vooral buizerds moeten het ontgelden. Staatsbosbeheer, dat dat donderdag liet weten, gaat uit van stelselmatige en opzettelijke vergiftiging.

„De dode vogels zijn allemaal onderzocht. Ze blijken vergiftigd met landbouwgif”, zegt boswachter A. de Jong. . . .
. . . „Het gaat om dusdanige hoeveelheden, dat er wel sprake moet zijn van opzet.”
Staatsbosbeheer richt zich inmiddels samen met de Algemene Inspectie Dienst op het vinden van de dader. In het gebied wordt extra gesurveilleerd en potentiële nestlocaties van buizerds krijgen speciale aandacht.

Zolang vogels blijven sterven door vergiftiging, krijgen hondenbezitters het advies hun hond aangelijnd uit te laten in het gebied.



Stop roofvogelvervolging!
www.Wildzoekers.nl 18 april 2006

Mensen in Brabant vergiftigen roofvogels! Ook honden, katten, vossen, bunzings, wezels en andere beesten zijn slachtoffer.

In Zuidoost-Brabant worden op grote schaal beschermde roofvogels vergiftigd. In de gemeente Reusel-De Mierden, waar de gevallen sinds het jaar 2000 in kaart zijn gebracht, gaat het om tussen de dertig en vijftig buizerds per jaar. Ook haviken en bunzings, egels en wezels worden slachtoffer van vergiftigd aas.
Daarnaast sterven regelmatig honden en katten die van het gif hebben gegeten. Hondenbezitters in Reusel-De Mierden krijgen van de gemeente het advies de dieren in het buitengebied aan de lijn te houden.

Wie doet zoiets gemeens, vraag je je vast af. Boze tongen beweren dat de daders gezocht moeten worden onder jagers. In die wereld worden niet alleen vossen, maar ook roofvogels als concurrenten gezien. Ook de Dierenbescherming vermoedt dat jagers proberen zich van natuurlijke rovers te ontdoen, 'maar we kunnen niets hard maken'. Helemaal logisch is het verhaal niet, omdat de zwaarst getroffen vogel, de buizerd, vooral aaseter is en dus niet in het vaarwater van jagers zit. Daarom wordt ook wel verondersteld dat het vergiftigde aas in eerste instantie bedoeld is voor vossen.

Daders betrappen is heel lastig. ‘De vergiftigde prooi ligt enkele meters van de paden. Die wordt gewoon vanuit een rijdende auto naar buiten gegooid. Meestal gaat het om duiven of eendagskuikens bestrooid met zware landbouwgiffen’.



Dertien dode roofvogels Mill
Brabants Dagblad 25 februari 1997

Uden - Vijf leden van de vogelwacht Uden hebben zondag in de bossen tussen Mill en Wanrooy twaalf dode roofvogels aangetroffen in een gebied van ongeveer 100 mtr. Gisteren zijn opnieuw een dode en een vezwakte buizerd in het gebied gevonden.

De politie en de Algemene Inspectie Dienst (AID) zijn inmiddels een onderzoek naar de herkomst van de dode roofvogels begonnen.



Vergiftigde roofvogels
Gelderlander 4 april 1985

Uden - in Uden en Odiliapeel zijn in totaal dertien buizerds, een havik en een houtduif vergiftigd.

In eerste instantie bleken 5 buizerds en een havik gegeten te hebben van een dode postduif, die was ingesmeerd met het grondont-smettingsmiddel Aldicarb. Dat is vastgesteld door het Centraal Diergeneeskundig Instituut in Lelystad.

Daarna heeft de Udense vogelwacht nog 8 roofvogels gevonden, die op een onnatuurlijke wijze om het leven zijn gekomen. Daarbij bevond zich ook een houtduif, die door eten van giftig mais om het leven was gekomen.

Twee buizerds zijn gestorven na het eten van de vergiftigde houtduif, twee andere buizerds zijn door een vogelwachter levend aangetroffen, die de kroppen van de dieren heeft leeggemaakt.

De gemeentepolitie van Uden stelt een onderzoek in naar de grote roofvogelsterfte.