Resultaten van de roofvogel inventarisatie 2012
Het was geen gemakkelijk jaar voor de roofvogels. Wel begonnen normale aantalen roofvogels een broedpoging maar gaandeweg het broedseizoen mislukten veel nesten (buizerd 29% en torenvalk maar liefst 37%) en gingen er veel jongen verloren. Daarnaast werd er ook nog roofvogelvervolging geconstateerd in de vorm van 2 vergiftigde buizerds.
Gelukkig zijn er ook leuke bijzonderheden te melden: dankzij nestbescherming slaagde een broedpoging van een bruine kiekendief in luzerne en overleefde een jonge boomvalk een tochtje met de hooikar.
2 jonge haviken op het nest, 30 juli 2012
Bij de buizerd waren er opmerkelijk veel nesten waarbij het aan het einde van de broedduur (ruim 5 weken) mis ging en het legsel of de kleine jongen werden verlaten. De nesten die wel slaagden leverden ook minder jongen op dan normaal, gemiddeld maar 1,7 jong per geslaagd nest terwijl dit in de vorige jaren gemiddeld rond de 2,0 lag. Nabij de suikerfabriek was een laat legsel: de eileg begon daar op 1 mei terwijl de laatste buizerds gewoonlijk voor 21 april zijn begonnen.
Ook de havik had het niet makkelijk: van de 5 gevolgde paren mislukte er 3. Een schrijnend voorbeeld daarvan is een nest dat bij de eerste inspectie 2 jongen bevatte (rond de 14 dgn oud). Bij de 2e inspectie, een week later, bevatte het nest nog maar 1 jong dat 600 gram had moeten wegen maar slechts 377 gram woog. Bij de nacontrole bleek het nest dan ook mislukt. Aan de andere kant vonden we in een ander nest ook een jonge dame (met een flinke krop) van meer dan een kilo !
De andere vogeljager, de sperwer, deed het dit jaar niet zo slecht: alhoewel we niet heel veel nesten vonden mislukte er daar niet eentje van.
De bruine kiekendief wordt door ons helaas nog steeds niet systematisch geïnventariseerd en voor biometrie e.d. moeten we het dan dus hebben van de nesten waar we "toevallig tegenaan lopen". Els Marijs ontdekte een bruine kiekendief die telkens met nest materiaal een luzerneveld indook. Luzerne is een gewas dat wordt gebruikt als veevoer en meerdere jaren achter elkaar op het stuk land staat. Omdat het meerdere keren per jaar wordt geoogst was de kans groot dat het nest of de jongen zou worden weggemaaid (letterlijk). Gelukkig werkte de boer graag mee en konden er 2 jongen uitvliegen. Meer info en foto's
Moraal van dit verhaal: wees a.u.b. alert op bruine kieken die in landbouwgewas broeden, zonder nestbescherming was dit nest zeker verloren gegaan ! Aanwijzingen voor een broedgeval zijn: aanvoer van nestmateriaal en prooioverdracht: het mannetje brengt een prooi, roept en het vrouwtje komt van het nest om de prooi aan te nemen.
Project Luzerne kiek: jonge kiekendieven in de luzerne, 2 augustus 2012
Ook de torenvalk kende veel mislukte broedpogingen en verlies van jongen, bijvoorbeeld 2 nesten (met 5 eieren en 4 jongen) waarvan uiteindelijk maar 1 jong uitvliegt.
Net als vorig jaar werden er maar weer 3 boomvalk territoria gevonden en die kwamen weer precies op 2.0 jongen per nest uit. Dit jaar is dankzij de medewerking van Tennet één nest (met 2 jongen) geringd. Op 17 augustus sta ik te posten bij dat nest, en terwijl ik me afvraag waarom ik geen jongen meer zie, komt Cees Mesker aanrijden met een jonge boomvalk in zijn handen: Het jong, dat gezien de ring inderdaad bij dat nest hoort, blijkt samen met het hooi van het land te zijn afgevoerd naar een schuur in Mookhoek ! Gelukkig ongeschonden gevangen en dus weer onder de nest losgelaten. Een paar dagen later zie ik beide jongen weer bovenin de mast en hebben ze hun gevaarlijke eerste vluchten dus goed overleeft.
De slechtvalken blijven spannend: zoals vermeld op de voorjaarsvergadering zijn er deze winter door mensen van Tennet 2 nieuwe nestbakken geplaatst en is de kapot gewaaide kast van de Haringvlietbrug vervangen. De kast van de Haringvliet werd in gebruik genomen en dit jaar vlogen er gelukkig weer 3 jongen uit. Het paar bij Nieuw-Beijerland maakte dankbaar gebruik van de aangeboden nestgelegenheid en dat leverde 2 uitgevlogen jongen op.
Het paartje nabij Maasdam had al in half november 2011 gebaltst bij een kraaiennest in de buurt en is niet meer teruggekomen op de keuze van die nestlocatie. Dat broedsel is helaas mislukt, net zoals bij een aantal buizerds, kort na het uitkomen van de jongen. De vijf uitgevlogen jongen uit de twee eerder genoemde nesten zijn mede dankzij Tennet geringd.
Zoals bovenaan deze pagina al aangekondigd is er helaas weer roofvogelvervolging geconstateerd in de Hoeksche Waard. In de jaren 80 van de vorige eeuw was er al een jachtopzichter in de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen actief bezig met vermoorden van roofvogels. Dit jaar is met een geval van 2 vergiftigde buizerds in Klaaswaal helaas gebleken dat roofvogelvervolging nog steeds voorkomt in de Hoeksche Waard. In een boomgaard in Klaaswaal werden 2 dode buizerds gevonden, ééntje naast een dode duif en de ander op 30-40 meter verderop. Alle drie de stoffelijke overschotten zijn naar het CVI in Lelystad verstuurd en daar bleek inderdaad zonneklaar dat het om vergiftiging met een verboden landbouwgif ging. Helaas is het erg moeilijk om er een dader bij te vinden. Ook hier weer het verzoek om allemaal alert te zijn op verdachte dingen.
Meer informatie over roofvogelvervolging.
De cijfers voor 2012:
Van niet alle nesten is precies bekend of ze zijn geslaagd of mislukt. Daardoor is het mogelijk dat er bijvoorbeeld 10 broedpogingen zijn met 5 geslaagde en 2 mislukte pogingen. Van de overige 3 broedpogingen is dus niet (met zekerheid) bekend hoe het is afgelopen.
Oost 2012
(2011 tussen haakjes)Actieve Territoria Succesvolle Paren Mislukt Aantal Jongen Gem. Aantal Jongen Buizerd 51 (49) 34 (40) 15 (7) 55 (82) 1,7 (2,0) Havik 5 (4) 2 (4) 3 (0) 4 (8) 2,0 (2,0) Sperwer 5 (8) 5 (7) 0 (1) 17 (20) 3,4 (2,6) Bruine kiekendief 10 (7) 1 (3) 0 (0) 1 (7) - (2,3) Boomvalk 3 (3) 3 (2) 0 (0) 6 (5) 2,0 (2,5) Torenvalk 18 (16) 10 (14) 7 (3) 23 (55) 2,3 (3,9) Slechtvalk 2 (2) 1 (1) 1 (0) 3 (1) - (-) Totaal 94 (89) 56 (71) 26 (11) 106 (178) -
West 2012
(2011 tussen haakjes)Actieve Territoria Succesvolle Paren Mislukt Aantal Jongen Gem. Aantal Jongen Buizerd 31 (19) 21 (13) 6 (5) 25 (25) 1,2 (1,9) Havik 3 (1) 2 (1) 1 (0) 3 (3) 1,5 (-) Sperwer 3 (4) 2 (1) 1 (2) 3 (2) 1,5 (-) Bruine kiekendief 3 (2) 2 (2) 0 (0) 3 (4) 1,5 (2,0) Boomvalk - (1) - (1) - (0) - (1) - (-) Torenvalk 1 (1) 1 (1) 0 (0) 5 (5) - (-) Slechtvalk 1 (1) 1 (0) 0 (1) 2 (0) - (-) Totaal 42 (28) 29 (18) 8 (8) 44 (41) -
Hierbij wil ik dit jaar weer de volgende personen hartelijk bedanken voor hun hulp (in alfabetische volgorde):
Martin Benard, Karin Boele, Sander Elzerman, Ad Groeneveld, Michel Hitzerd, Dick van Houwelingen, Menno Korbijn, Arie en Leen v/d Linden, Henno MacDaniel (Tennet), Els Marijs, Jan Plaisier, Ron van Rijt (Tennet), Jaap Schelling, Ronald in't Veld (SBB), Ingrid Verbiest, Arie Verhoef, Janus Verkerk, Mariska v/d Vlugt, Joost van Wingerden, Leen de Zeeuw, Remco Zielstra, de dierenambulance, Vogelklas Karel Schot en de terreineigenaren.
19 juni 2012: Droef jaar voor de roofvogels in de Hoeksche Waard !!
In de afgelopen weken werd al duidelijk dat dit geen goed roofvogeljaar zou worden:
veel broedsels mislukten en de nesten die wel jongen kregen hadden er opvallend weinig of mislukten alsnog in de jongenfase.
Vandaag kwam het rapport binnen van het CVI: de onderzochte buizerds uit Klaaswaal zijn inderdaad vergiftigd !
"Wie doet nu zoiets ?!" wordt mij dan vaak verontwaardigd gevraagd. Landelijke ervaring leert dat meestal gaat om jagers en in mindere mate duivenhouders. En waarom ? Er wordt wel eens een postduif gepakt door buizerds, maar dit is maar een relatief klein aandeel in het buizerddieet. Jagers, vooral de "oude garde", zien in roofvogels een bedreiging voor "hun" jachtwild (jonge hazen en jonge fazanten) en vinden dat er tegenwoordig veel te veel roofvogels zijn. Ze vergeten gemakshalve dat de roofvogels, na het door DDT veroorzaakte dal, eindelijk weer op een normaal niveau zijn. De natuur laat dat soort dingen niet scheef groeien: de matige resultaten van dit jaar horen bij dat beeld van zelfregulering in de natuur.
Vervolging van zo'n misdrijf (want dat is het) is lastig: er ligt zelden een briefje bij met de naam van de dader.
Bij deze willen we iedereen vragen om te helpen om deze walgelijke praktijken te stoppen en verdachte dingen te melden.
Meer informatie vind u in dit artikel over roofvogelvervolging.
26 mei 2012: De vroegste buizerden hebben rond deze tijd al bijna ringbare jongen.
Maar dit jaar ook een vroege torenvalk nabij Heinenoord, de eieren moeten eind van de eerste week van april zijn gelegd !
Foto: Ingrid Verbiest/Els Marijs (met camera op stok)
19 mei 2012: Weer 2 dode buizerden bij een stuk aas !
Een fruitgaard eigenaar in Klaaswaal meldde ons twee dode buizerds die er nog niet lang konden liggen.
Een buizerd lag naast een dode duif (oude resten) en had daar duidelijk van gegeten (veren aan zijn nagels),
de 2e buizerd lag zo'n 40 meter verderop langs het zelfde rijtje fruitbomen.
De slachtoffers waren een volwassen man van 5 jaar oud (geboren en geringd nabij 'sGravendeel, een echte Hoeksche Waarder dus) en een lichte jongeman. Ik krijg er een onbehagelijk gevoel bij: Alle 3 de kadavers zijn opgestuurd voor onderzoek.
Foto: Joost van Wingerden. (de buizerds zijn voor de foto verplaatst)
28 april 2012: Op slechtvalk rondes kijk ik ook altijd even bij deze 2 torenvalken met hun merkwaardige nest.
Links het mannetje torenvalk die net een stuk prooi eet, rechts het vrouwtje op het nest.
18 maart 2012: Dode buizerd naast dode haas ! Vergiftiging ?
Slechter lijkt het jaar niet te kunnen beginnen: een dode buizerd naast een dode haas:
De buizerd lijkt alle tekenenen te hebben van vergiftiging: op de buik, poten verkrampt, vleugels licht gespreid,
met ontlasting besmeurd achterwerk. Dus: politie erbij gehaald en zowel de haas als de buizerd opgestuurd naar het
CVI in Lelystad. Daar blijkt na sectie dat er geen tekenen zijn van vergiftiging, een hele opluchting dus.
10 maart 2012: Bill en Mandy. Jonge slechtvalken krijg je niet zo maar: daar moet je wel wat voor doen !
